Pobieranie i instalowanie poprawek to proces czasochłonny. Jeśli często serwisujemy różne komputery – proces ten musimy powtarzać wielokrotnie tracimy na tym sporo czasu. Możemy go jednak nieco zaoszczędzić, eliminując z równania proces pobierania. Można wcześniej pobrać poprawki do wybranych systemów operacyjnych, a także zautomatyzować ich instalację. Już od kilku lat korzystam z narzędzia WSUS Offline Update, które pozwala nie tylko na zautomatyzowane pobranie i instalację poprawek dla systemu Windows, ale także pakietu Office, bibliotek .NET Framework, Visual C++, DirectX, programu Windows Media Player, narzędzi Windows Essentials czy programu antywirusowego Microsoft Security Essentials i aktualizacji baz wirusów przeznaczonych dla niego. Jak widać, możliwości narzędzia są całkiem spore. Przyjrzyjmy mu się bliżej.
Słowem wstępu
Proszę mieć jednak na uwadze, że narzędzie korzysta z poprawek udostępnionych w katalogach usługi WSUS oferowanej przez firmę Microsoft, a co za tym idzie – nie zawiera wszystkich poprawek, ale zawiera wszystkie krytyczne i związane z bezpieczeństwem oraz większość poprawek oznaczonych jako ważne i opcjonalne. Może zdarzyć się sytuacja, że po instalacji poprawek za pomocą narzędzia WSUS Offline Update nadal trzeba będzie pobrać jeszcze jakieś aktualizacje z usługi Windows Update. Co więcej, wspomniane narzędzie nie ma także na celu zastąpić regularnego aktualizowania komputera za pomocą usługi Windows Update.
Pobieramy narzędzie
Narzędzie można pobrać z jego oficjalnej strony internetowej – download.wsusoffline.net. Jednak zanim zaczniemy pobierać poprawki, warto zrobić kilka rzeczy.
Usuwamy pobieranie plików w języku angielskim i niemieckim
W przypadku systemów Windows Vista i nowszych, Microsoft zrezygnował z wydawania poprawek dla systemu Windows dla każdego języka osobno. Czasami jednak zdarza się, że trzeba pobrać jakiś dodatek w języku polskim takie jak np. pakiet językowy dla przeglądarki Internet Explorer czy pakiet Windows Essentials. Program domyślnie pobiera je w języku angielskim i niemieckim, bez języka polskiego, którego obsługę trzeba dodać ręcznie. Aby zaoszczędzić miejsce na dysku i nie pobierać plików w językach angielskim i niemieckim należy stworzyć skrypt, który odpowiednio zmieni ustawienia pobierania poprzez wywołanie skryptów opracowancyh przez autora i dystrybuowanych razem z narzędziem. Aby usunąć obsługę języków obcych przechodzimy do katalogu cmd i dwukrotnie klikamy na RemoveGermanLanguageSupport, aby usunąć obsługę języka niemieckiego oraz na RemoveEnglishLanguageSupport, aby usunąć obsługę języka angielskiego. Aby dodać obsługę języka polskiego, otwieramy notatnik i wklejamy w nim:
CALL cmd\AddCustomLanguageSupport plk
Plik zapisujemy w głównym katalogu, do którego rozpakowaliśmy narzędzie (domyślnie: wsusoffline) np. pod nazwą jezyk_polski.cmd, a następnie uruchamiamy go. Na chwilę pokaże się okno wiersza polecenia, które zostanie zamknięte automatycznie – skrypt zakończy swoje działanie.
Zamieniamy menedżer pobierania z wget na aria2
Domyślnie, wszystkie pliki pobierane są z użyciem narzędzia wget. Ma ono już wiele lat i największą jego zaletą jest prostota, lekkość i mały rozmiar. Niestety, osiągnięcie wspomnianych założeń nie obyło się bez poświęceń – program jest ubogi w funkcje, ale przez to niezawodny. Nie pozwala m.in. na pobieranie plików z serwera z użyciem wielu połączeń czy jednoczesne pobieranie wielu plików. Ta pierwsza funkcja pozwala często przyspieszyć pobieranie, zwłaszcza jeśli z jakiegoś powodu pobieranie jest dokonywane z niską prędkością. Plik jest wówczas dzielony na kilka części i każda z części jest pobierana jednocześnie. Aby włączyć obsługę menedżera pobierania aria2, należy otworzyć katalog cmd i dwukrotnie kliknąć na skrypt ActivateAria2Downloads.
Pobieramy poprawki
Aby rozpocząć pobieranie poprawek, po pobraniu i wypakowaniu archiwum z programem WSUS Offline Update uruchamiamy narzędzie UpdateGenerator.
U góry programu znajdują się trzy zakładki, gdzie możemy wybrać które z aktualizacji dla konkretnych produktów firmy Microsoft mają zostać pobrane. Program wspiera systemy od Windows Vista do Windows 10 oraz pakiet Office od wersji 2007 do wersji 2016. Aby wybrać aktualizacje wystarczy zaznaczyć pole wyboru obok danej opcji. Dla przypomnienia dodam, że x86 oznacza architekturę 32-bitową, a x64, jak sama nazwa wskazuje, architekturę 64-bitową.
Poniżej zakładek mamy do dyspozycji jeszcze kilka opcji:
- Verify downloaded updates – sprawdza, czy pliki zostały pobrane w sposób prawidłowy
- Include C++ Runtime Libraries and .NET Frameworks – pozwala na pobranie, oprócz poprawek, także pakietu bibliotek .NET Framework oraz Visual C++, które często wymagane są przez różnego rodzaju programy i gry
- Include Microsoft Security Essentials – pozwala na dołączenie programu Microsoft Security Essentials – darmowego programu antywirusowego dla systemów Windows (uwaga: program ten został zintegrowany z systemami operacyjnymi Windows 8 wzwyż, więc jego instalacja na tych systemach operacyjnych nie jest wymagana)
- Include Service Packs – pozwala pobrać, oprócz pojedynczych poprawek, także zbiorcze pakiety aktualizacyjne zwane pakietami Service Pack
- Include Windows Essentials 2012 – pozwala pobrać pakiet narzędzi od firmy Microsoft, w skład którego wchodzą:
- Galeria fotografii – program do edycji i katalogowania zdjęć
- Movie Maker – program do tworzenia prostych klipów wideo
- Edytor w usłudze Windows Live (Windows Live Writer) – program wspomagający tworzenie wpisów na blogach
- Poczta usługi Windows Live (Windows Live Mail) – program pocztowy, który wbrew nazwie obsługuje także inne usługi poczty elektronicznej
- OneDrive – klient usługi OneDrive, która służy do przechowywania plików w chmurze
- Include Windows Defender Definitions – pozwala na pobranie aktualizacji definicji programu Microsoft Security Essentials oraz Windows Defender
Program pozwala także na wygenerowanie obrazów ISO, które można później nagrać na płytę i z nich instalować poprawki. Wystarczy zaznaczyć pole obok opcji „per selected product and language” w sekcji „Create ISO Image(s)…”. Program domyślnie tworzy osobny obraz ISO dla każdego języka i każdego produktu. Na przykład zaznaczając pobranie poprawek dla pakietu Office 2013 w języku angielskim i polskim spowoduje wygenerowanie dwóch obrazów ISO. Druga opcja „per selected language, x86-cross-product” spowoduje wygenerowanie osobnego pliku ISO dla każdego z języków, który będzie zawierać wszystkie poprawki dla wybranych produktów.
Narzędzie pozwala również na skopiowanie wszystkich poprawek na nośnik USB – wystarczy zaznaczyć pole wyboru Copy updates per selected products into directory i za pomocą przycisku „…” wskazać miejsce, gdzie mają zostać zapisane pliki. Opcja Clean up target directory usunie zawartość katalogu docelowego przed zapisaniem poprawek. Warto mieć to na uwadze, zwłaszcza, jeśli kopiujemy poprawki do folderu, gdzie znajdują się już jakieś pliki. Zawartość folderu zostanie wówczas usunięta!
Na samym dole okna znajdują się jeszcze dwie opcje. Zaznaczenie opcji Only prepare ISO / USB możliwe jest tylko i wyłącznie wtedy, gdy zaznaczona jest opcja tworzenia obrazów ISO i/lub kopiowanie plików na nośnik USB. Wspomniana wyżej opcja powoduje skopiowanie istniejących poprawek na dysk USB i/lub wygenerowanie obrazu ISO. Nowe poprawki, które mogły pojawić się od czasu ostatniego pobierania, nie zostaną pobrane.
Z kolei opcja Only create collection script powoduje wygenerowanie skryptu, który pozwoli na późniejsze pobranie aktualizacji.
Pobieranie aktualizacji rozpoczynamy przyciskiem Start. W trakcie pobierania na ekranie będą pojawiać się okna wiersza polecenia. Po poprawnym zakończeniu pobierania na ekranie pojawi się okienko z pytaniem czy chcemy przejrzeć dziennik w poszukiwaniu ostrzeżeń.
Odpowiadamy przecząco – Nie.
Instalujemy poprawki na tym samym lub innym komputerze
Jeżeli instalujemy poprawki na tym samym komputerze – wystarczy w katalogu z programem WSUS Offline Update przejść do podfolderu client i uruchomić plik UpdateInstaller. Jeśli z kolei wybraliśmy wygenerowanie pliku ISO bądź też skopiowanie poprawek na pamięć USB – uruchamiamy ten sam plik z głównego katalogu.
W sekcji Installation możemy wybrać dodatkowe komponenty, które chcemy zainstalować poza standardowymi poprawkami. Do wyboru mamy instalację przeglądarki Internet Explorer w wersjach 8, 9, 10 i 11 (opcje dostępne w zależności od sytemu operacyjnego i zainstalowanej wersji przeglądarki), pakiety bibliotek Visual C++, pakiet bibliotek .NET Framework, program antywirusowy Microsoft Security Essentials, dodatek umożliwiający walidację plików pakietu Microsoft Office (pod kątem bezpieczeństwa), aktualizację wtyczki Microsoft Silverlight, instalację Windows PowerShell 2.0, frameworka zarządzania w wersji 4.0 (różne skrypty interpretera PowerShell służące do zarządzania systemem Windows) oraz aktualizację klienta pulpitu zdalnego. Z kolei sekcja Control posiada cztery opcje:
- Verify installation packages – sprawdza poprawność plików przed instalacją poprawek
- Automatic reboot and recall – automatycznie uruchamia komputer ponownie w przypadku konieczności kontynuowania instalowania kolejnych poprawek. Uwaga: opcja ta w systemach Windows Vista i nowszych tymczasowo wyłącza mechanizm kontroli konta użytkownika (UAC) oraz przy pierwszym ponownym uruchomieniu tworzy tymczasowe konto WOUTempAdmin do instalowania poprawek. Zabieg ten ma za zadanie umożliwić instalowanie poprawek zawsze, nawet jeśli konta użytkowników są chronione hasłem.
- Shut down after completion – wyłącza komputer po zakończeniu
- Show log file – wyświetla dziennik po zakończeniu
Aby rozpocząć instalowanie poprawek wystarczy kliknąć przycisk Start.
Podsumowanie
Jak widać, obsługa programu jest bardzo prosta i nie powinna nikomu sprawiać żadnych trudności. Z WSUS Offline Update korzystam już od dawna i jeszcze nigdy się na nim nie zawiodłem. Potrafi bardzo uprościć życie, zwłaszcza jeśli chcemy szybko zaktualizować nowozainstalowany system lub system, który nie był od dawna aktualizowany. Poprawki pobrane za pośrednictwem WSUS Offline Update można również zintegrować z instalatorem systemu Windows i jeszcze bardziej ułatwić sobie życie. Jest to jednak temat na osobny artykuł, który, mam nadzieję, kiedyś się ukaże.